فرهنگ سازمانی یکی از مواردی است که کمک می‌کند استارتاپ‌ها به بیراهه نروند و بتوانند محیط مناسبی برای دستیابی به بهترین عملکرد فراهم کنند. می‌دانیم که تعداد بالایی از کسب‌وکارها (در حدود ۹۰ درصد) پس از تاسیس در همان مراحل ابتدایی شکست می‌خوردند. زیرا آن‌ها مدل کسب‌وکار بادوامی ندارند و نمی‌توانند محصولی متناسب با بازار ارائه دهند؛ یا اینکه محیط مناسبی برای اعضای تیم فراهم نکرده‌اند. به همین دلیل ساخت فرهنگ شرکتی زمانی که کسب‌وکار تنها از یک یا دو بنیان‌گذار تشکیل شده، اهمیت چندانی ندارد. اما از آن جایی که سرعت رشد استارتاپ‌ها بالا است، در مدت زمان کوتاهی از ۲ به ۵ و پس از آن به ۲۰ نفر استخدام می‌رسند. در نتیجه اگر از همان روز اول فرهنگ استارتاپ تثبیت نشده باشد، ممکن است کنترل اوضاع خارج شود. فرهنگ سمی محل کار باعث به‌وجود آمدن طیف وسیعی از استعفا برای کارمندان می‌شود. برای آشنایی بیشتر با شکل‌گیری فرهنگ سازمانی در استارتاپ‌ها و یادگیری نکاتی در مورد چگونگی ساخت آن به خواندن مقاله ادامه دهید.
فرهنگ استارتاپی چیست؟
فرهنگ استارتاپی (Startup culture) مجموعه‌ای از ارزشها، باورها و افکاری است که نحوه تعامل و کار کردن افراد در کنار یکدیگر را شکل می‌دهد. به‌عبارت دیگر فرهنگ سازمانی در استارتاپ‌ها، نحوه کار کردن افراد برای رسیدن به یک هدف مشترک، نحوه تعامل با یکدیگر، برخورد تیم فروش با مشتریان و حتی نحوه تبلیغات را شامل می‌شود.
فرهنگ شرکتی، آن چیزی است که اکنون هستیم و آرزوی آن را داریم که به‌عنوان یک سازمان باشیم.
راب کورن بلوم کارآفرین و مشاور تجاری معتقد است که شرکت‌های بزرگ توسط افراد بزرگ ساخته می‌شوند و اگر می‌خواهید تیم بزرگ داشته باشید، باید فرهنگ عالی بسازید.
بسیاری از کارشناسان توصیه می‌کنند که از همان لحظه‌ای که ایده به کسب‌وکار تبدیل می‌شود، شکل‌گیری فرهنگ سازمانی نیز آغاز شود.
تمرکز یک فرهنگ شرکتی سالم، بر کارمندان و مشتریان قرار دارد. مسائلی مانند ارائه بیمه تکمیلی، ساعت کاری انعطاف‌پذیر و فراهم کردن شرایطی برای مراقبت از فرزندان کارکنان، نه‌تنها باعث خوشحالی و آرامش خاطر کارمندان می‌شود، بلکه بر زندگی شغلی و شخصی آن‌ها نیز تاثیر می‌گذارد.
چه کسی فرهنگ سازمانی در استارتاپ‌ها را شکل می‌دهد؟
فرهنگ‌سازی در استارتاپ‌ها از بالا به پایین است و با جایگذاری افراد مناسب در لایه‌های مدیریتی پیش می‌رود. مدیرعامل (CEO) یا بنیان‌گذار استارتاپی وظیفه دارد که افرادی که مهارت‌های لازم برای رهبری موثر و ایجاد فرهنگ مطلوب استارتاپی را دارند انتخاب کند تا به کمک آن‌ها، سایر کارکنان پذیرای فرهنگ استارتاپی شوند.
چرا داشتن فرهنگ سازمانی در استارتاپ‌ها اهمیت دارد؟
توسعه فرهنگ استارتاپی به‌ویژه برای کسب‌وکارهایی که در مراحل ابتدایی قرار دارند، از اهمیت زیادی برخوردار است. ویژگی‌های فرهنگی مانند پذیرا بودن به ایده‌های نوآورانه و نقش‌های انعطاف‌پذیر باعث افزایش اشتیاق کارکنان نسبت به شغل‌شان می‌شود. و همچنین افراد برتر هر رشته برای پیوستن به تیم اشتیاق بیشتری خواهند داشت.
از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران همواره به‌دنبال سرمایه‌گذاری در تیم‌هایی هستند که از تیم قوی برخوردار بوده و اعضای آن‌ها از نقش و وظیفه خود احساس رضایت می‌کنند.
مزیت‌های داشتن فرهنگ استارتاپی قوی
مدیریت و حفظ فرهنگ استارتاپی قوی به پاداش‌های ماندگاری منجر می‌شود که تسریع موفقیت شرکت را به همراه خواهد داشت. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش استخدام (جذب استعدادهای برتر)
- حفظ پتانسیل فعلی (نگهداری کارمندان)
- افزایش مشارکت کارکنان (انگیزه)
- بالا رفتن بهره‌وری
استارتاپ‌ها در ابتدا به‌عنوان کسب‌وکارهای کوچکی شروع به فعالیت و برقراری ارتباط نزدیک با هم‌تیمی‌های خود می‌کنند. تقویت فرهنگ استارتاپی مثبت که به ارتباط نزدیک‌تر با سایرین منجر می‌شود، باعث افزایش رضایت کارکنان و افزایش احساس ارزشمندی درونی آن‌ها می‌شود. در چنین شرایطی کارمندان احساس می‌کنند که جزء یک مفهوم بزرگ‌تر از خودشان هستند.
چگونگی ساخت فرهنگ استارتاپی مستحکم
چگونه می‌توان فرهنگ استارتاپی موفقی ساخت؟
می‌دانیم که سرعت حرکت در کسب‌وکارها بالا است و اگر از همان ابتدا تنظیم فرهنگ صورت نگیرد، به‌زودی کنترل اوضاع از اختیار کارفرمایان خارج می‌شود.
ایجاد فرهنگ استارتاپی پایدار و معتبر، با انجام سه راهکار زیر امکان‌پذیر است:
- تعریف کردن فرهنگ
- نشان دادن فرهنگ
- سنجش فرهنگ
تقریبا از همان لحظه‌ای که ایده اولیه به مرحله اجرایی شدن نزدیک می‌شود، زمان مناسبی برای ساخت فرهنگ سازمانی با توجه به مواردی که در بالا ذکر شده فراهم می‌شود.
۱. فرهنگ استارتاپی چگونه تعریف می‌شود؟
قبل از هر اقدام دیگری لازم است که فرهنگ هر سازمانی به‌صورت شفاف و مشخص تعریف شود تا پیروی کردن از آن برای دنبال‌کنندگان آسان‌تر باشد.
فرهنگ شرکتی از طریق راه‌های زیر تعریف می‌شود:
- منحصربه‌فرد بودن اهداف آن سازمان
- پایبندی به ارزش‌های به یاد ماندنی
- هدفمند بودن وظایف کارمندان
تمامی موارد فوق نیازمند تعریفی شفاف با تمرکز بر عمل‌پذیری و قابلیت اجرا برای آن‌ها هستند. وظایف تعیین‌شده باید متناسب با توان اعضای تیم باشد و به هر یک از آن‌ها فرصتی برای اثبات خود داده شود.
۲. نشان دادن فرهنگ استارتاپی
به‌منظور اجرایی شدن فرهنگ سازمانی در استارتاپ‌ها ضروری است که این ارزشها از سطح بالا به پایین به نمایش گذاشته شود. تیم رهبری با اجرایی کردن این فرهنگ، انگیزه پیروی از ارزش‌های سازمان را برای سایر اعضا ایجاد می‌کنند.
۳. اندازه‌گیری و سنجش فرهنگ
ارزیابی مداوم وضعیت فرهنگ سازمانی باعث می‌شود که بنیان‌گذاران مقیاسی کابردی برای سنجش میزان مفید بودن اوضاع یک کسب‌وکار داشته باشند.
بهتر است که هر سه ماه یک بار پرسشنامه‌ای به‌صورت ناشناس در مورد سیاست‌های شرکت و شرایط آن در کسب‌وکار، از کارکنان دریافت شود. طبیعی است که هر چه بازخوردهای دقیق‌تری در این زمینه دریافت شود، وضعیت بهتری رقم خواهد خورد.
راهکارهای ساخت فرهنگ استارتاپی موفق
راهکارهایی برای شکل‌دهی و ساخت فرهنگ استارتاپی وجود دارد که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌شود:
- استخدام افراد مناسب
- مراقبت از کارمندان
- مدیریت مثال‌زدنی
- آگاهی و تصدیق دستاوردها
- برقراری رابطه دوستانه با تیم
- تعیین هدف برای استارتاپ
در نظر داشتن ساختار کلی تیم هنگام استخدام نیروی جدید به بهبود فرهنگ استارتاپی کمک می‌کند. همخوانی فرد جدید با سیر اعضا، در کنار تخصص و مهارت‌های او اهمیت دارد.
جمع‌بندی اهمیت توجه به فرهنگ استارتاپی در کسب‌وکارها
فرهنگ استارتاپی به‌دلیل خلاقیت و اشتیاق‌محور بودن شهرت پیدا کرده و تلاش می‌کند تا با از بین بردن موانع موجود، به‌عنوان یک شرکت معتبر شناخته شود. در جامعه، فرهنگ شامل ارزشها و تعاملات مختلفی است؛ این ارزشها و تعاملات از طریق هنر، آموزش و سرگرمی شناخته می‌شوند. فرهنگ محیط کار یا همان فرهنگ سازمانی، در اساس روانشناسی زیربنایی یا ناگفته شرکت نهفته است و روابط بین اعضا را تعیین می‌کند. فرهنگ استارتاپی به‌صورت از بالا به پایین به کارمندان منتقل می‌شود و برای موفقیت آن لازم است که سنجش و پایش دائمی انجام شود. مهم این است که در زمینه فرهنگ استارت‌آپی تعصبی وجود نداشته باشد و تیم مدیریت از ایجاد تغییر در آن نهراسند. اگر به‌نظر می‌رسد که فرهنگ سازمانی در استارتاپ‌ها به‌طور موثر در حال جذب نیست، زمان آن فرا رسیده تا با تجدیدنظر و بازتعریف ارزشها به بهود آن کمک شود. بهتر است موارد گفته شده حتی قبل از اولین استخدام مورد توجه قرار گیرد تا از همان ابتدا به همکاران آینده نیز سرایت کند.
منبع:
- https://www.failory.com/blog/startup-culture
- https://blog.hubspot.com/the-hustle/startup-culture
