آموختن روش‌های مدیریت نقدینگی استارتاپ‌ها یا Cash Flow Management یکی از جنبه‌های اصلی در موفقیت کسب‌وکار محسوب می‌شود. اجرایی کردن مدیریت وجه نقد شامل مجموعه‌ای از روش‌ها و استراتژی‌ها است که به کنترل دقیق جریان نقدی استارتاپ‌ها منجر می‌شود. اجرایی کردن مدیریت پول نقد استارتاپ‌ها شامل مراحل مختلفی نظیر برنامه‌ریزی مالی، مدیریت جریان نقدیندگی، تعیین اولویت‌ها و کنترل هزینه‌ها است. مدیریت پول نقد در استارتاپ‌ها به مرور با رشد صنایع و ظهور شرکت‌ها نوپا عملیاتی شد. کسب‌وکارها احتیاج داشتند تا منابع مالی ارزشمند خود را با هوشمندی مدیریت کنند. اهمیت مدیریت مالی به منظور مصرف بهینه منابع مالی اولین بار در دهه ۱۹۷۰ مطرح شد. در قرن بیست‌ویک روند رشد و توسعه استارتاپ‌ها به شکل چشمگیری گسترش یافت و از روش‌هایی نوین برای مدیریت پول نقد کسب‌وکار استفاده کردند. از آن جایی که در هر مرحله از رشد کسب‌وکار نیاز به مدیریت وجه نقد وجود دارد، در این مقاله به مراحل شروع و انجام مدیریت نقدینگی در مراحب ابتدایی صحبت خواهد شد.
منظور از مدیریت نقدینگی استارتاپ‌ها چیست؟
مدیریت نقدینگی استارتاپ‌ها فرآیندی شامل برنامه‌ریزی، کنترل و بهینه‌سازی جریان‌های نقدی و استفاده موثر از منابع مالی موجود است. هدف از مدیریت پول نقد در کسب‌وکارها حفظ پایداری مالی و دستیابی به رشد و توسعه بلند مدت است. در حالت ایده‌آل یک شرکت وجه نقد بیشتری نسبت به توزیع خود به دست می‌آورد که منعکس‌کننده جریان نقدینگی مثبت است. جریان مثبت نقدینگی به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا در شرایط سخت با تکیه بر پول مازاد قدرت عمل بیشتری داشته باشند.
فارغ از میزان بلوغ کسب‌وکارها مدیریت جریان نقدینگی یک اقدام ضروری و در حکم سوخت‌رسانی به استارتاپ برای حرکت راحت‌تر رو به جلو است.
منظور از مدیریت پول نقد در استارتاپ‌ها انجام عملیاتی در راستای موارد زیر است:
- کنترل هزینه‌ها
- برنامه‌ریزی مالی
- تعیین اولویت‌ها
- مدیریت جریان نقدی
- بررسی و تحلیل‌های لازم
مجموعه موارد گفته شده شامل بودجه‌بندی و پیش‌بینی هزینه‌ها و زمان‌بندی برای انجام آن‌ها می‌شود که از نظارت مداوم و مستمر جریان نقدی استارتاپ‌ها به دست می‌آید.
اهمیت مدیریت نقدینگی استارتاپ‌ها
مدیریت نقدینگی استارتاپ‌ها برای به حداکثر رساندن موفقیت در دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده ضروری است. مدیریت پول نقد در کسب‌وکارها مزیت‌های زیادی دارد که از جمله آن می‌توان به آمادگی برای شرایط غیرمنتظره و رشد بیشتر اشاره کرد. همچنین تدوین برنامه مالی باعث می‌شود تا آن کسب‌وکار در چشم سرمایه‌گذاران بالقوه به شکلی مطلوب‌تر به نظر برسد.
به‌طور خلاصه اهمیت مدیریت نقدینگی در استارتاپ‌ها به شرح زیر است:
- بقای کسب‌وکار
- ایجاد فرصت‌ها
- کنترل هزینه‌ها
- رشد و توسعه کسب‌وکار
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که باعث می‌شود کسب‌وکارها به مدیریت پول نقد بپردازند محدودیت منابع است. اگر این منابع محدود به درستی مدیریت نشوند تمام هزینه‌های جاری شرکت مانند پرداخت حقوق کارکنان، اجاره ملک و تامین مخارج لازم با مشکل مواجه می‌شود تا جایی که حتی ممکن است به تعطیلی کسب‌وکار نیز منجر شود. وجود نقدینگی به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که فرصت‌هایی تازه‌ای برای خود به وجود بیاورند و از چالش‌های موجود در مسیر به سلامت عبور کنند.
مراحل شروع مدیریت نقدینگی استارتاپ‌ها
مدیریت پول نقد در استاراپ‌ها مانند هر فعالیت تجاری دیگری به برنامه‌ریزی دقیق احتیاج دارد. برای این منظور می‌توان از روش‌های مدیریتی که در ادامه به توضیح آن پرداخته می‌شود استفاده کرد:
- تنظیم بودجه راه‌اندازی
- بهینه کردن حساب‌های پرداخت و دریافت
- کنترل و نظارت بر اصول حسابداری و مالی
- ایجاد صورت جریان وجوه نقد
- آنالیز جریان نقدی و شروع پیش‌بینی
- کاهش دادن مخارج
- به حداکثر رساندن بازده مالیاتی
با تعیین بودجه مناسب برای کسب‌وکار لازم است که استراتژی‌ها و مدیریت وجه نقد انجام شود تا مخارج در محدوده تعیین شده باقی بماند.
1. تنظیم بودجه راه‌اندازی
اولین قدم در مدیریت نقدینگی استارتاپ‌ها تعیین بودجه‌ای اولیه برای پیشبرد اهداف است. شناخت وضعیت حقیقی مالی در هر مرحله می‌تواند کمک‌کننده باشد. برای مثال مشخص باشد که برای هر موضوع چقدر هزینه شده و آن پول قرار است به کجا برود؟
برای تنظیم بودجه لازم است برنامه‌ریزی دقیق با اهداف بلندمدت انجام شود تا آنچه که برای بقای کسب‌وکار ضروری است را پوشش دهد. انجام مراحل زیر برای تنظیم بودجه ضروری است:
- بررسی درآمد فعلی
- بررسی هزینه‌های جاری
- تعیین هزینه‌های غیر ثابت
- در نظر گرفتن مبالغی برای زمان بحران
اجاره، حقوق و دستمزد و مالیات جزئی از هزینه‌های همیشگی هر کسب‌وکار است و برای مدیریت پول نقد محاسبه می‌شود.
2. بهینه کردن حساب‌های پرداختی و دریافتی
هر کسب‌وکاری یک سیستم پرداخت و دریافت دارد که مدیریت هر چه بهتر آن‌ها به مدیریت نقدینگی بهتر استارتاپ‌ها منجر می‌شود. مدیریت پرداخت‌های نقدی و دریافت‌های آتی با استفاده از ابزارهای حسابداری خودکار امکان‌پذیر می‌شود.
به‌کار بستن راهکارهایی ساده و ابتدایی مانند پرداخت پیش از موعد برخی از قبوض یا سریع‌تر ارسال کردن صورتحساب برای مشتریان می‌تواند سیستم‌های پرداختی استارتاپ‌ها را بهبود بخشد.
در حالت ایده‌آل مدیریت حساب‌های یک کسب‌وکار به گونه‌ای است که زمان جمع‌آوری پول از مشتریان را به حداقل می‌رساند.
3. کنترل و نظارت بر امور مالی و حسابداری
کنترل و نظارت بر امور مالی نقش اساسی در مدیریت نقدینگی استارتاپ‌ها ایفا می‌کند. با این وجود کسب‌وکارهای زیادی کنترل امور حسابداری خود را به انتهای هر ماه موکول می‌کنند. چنین کاری باعث می‌شود تا دستیابی به چشم‌انداز وضعیت مالی شرکت عملا امکان‌پذیر نباشد.
توصیه می‌شود که استارتاپ‌ها برای مدیریت پول نقد خود از آخرین و جدیدترین شیوه‌های حسابداری استفاده کنند. رعایت نکات زیر به کنترل امور مالی کمک می‌کند:
- ثبت روزانه تمام تراکنش‌ها
- سازمان‌دهی صورت‌های بانکی
- استخدام یا مشورت با یک حسابدار
- استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری برای مدیریت زمان
انجام نکات ذکر شده در بالا تصویر واضحی از جریان فعلی نقدینگی استارتاپ‌ها به دست می‌دهد.
4. ایجاد صورت جریان وجود نقد مناسب
صورت جریان نقدینگی (cash flow statement) به مدیریت وجه نقد در استارتاپ‌ها کمک می‌کند و نمایی کلی از ورود و خروج پول در یک کسب‌وکار را نشان می‌دهد. صورت جریان وجوه نقد به‌خوبی نشان می‌دهد که چه میزان درآمد کسب می‌شود و پرداخت هزینه‌ها به چه نحوی است؟
۵. آنالیز جریان نقدی و شروع پیش‌بینی
برای ایجاد الگوی جریان نقدی قابل‌اجرا لازم است که تجزیه و تحلیل جریان‌های نقدی انجام و به هر آیتم به صورت خطی نگاه شود. بخشی از جریان وجوه نقدی حاصل فعالیت‌های عملیاتی است که در مورد حساب‌های پرداختی و دریافتی ارائه می‌شود. بخش دیگر شامل سرمایه‌گذاری‌های مختلف مانند سرمایه‌گذاری در تجهیزات و دریافت وام‌های بلندمدت می‌شود.
یکی از ابزارهای مفید برای پیش‌بینی جریان نقدینگی (کش فلو) استفاده از مدلسازی مالی است.
6. کاهش دادن مخارج
هر کاهش هزینه در هزینه‌های جاری یک استارتاپ مثبت در نظر گرفته می‌شود اما قبل از اجرایی کردن آن لازم است برای پول نقد هدف نیز تعیین شود. برای مثال استارتاپ ایکس قرار است تا پایان سال حدود 15 درصد از نقدینگی خود را افزایش دهد. برای این کار لازم است که ابتدا لیستی از هزینه‌های غیرضروری فعلی تهیه و اقدامات لازم برای لغو آن انجام شود.
بهتر است استارتاپ‌ها روی مخارج خود محتاط باشند و از خرج کردن بیش از حد نیز پرهیز کنند.
7. به حداکثر رساندن بازده مالیاتی کسب‌وکار
بررسی و استفاده از معافیت‌های مالیاتی تعیین شده برای استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا می‌تواند به مدیریت نقدینگی استارتاپ‌ها کمک کند. برای مثال ثبت هزینه‌ها و مخارج شرکت راه‌هایی برای بهره‌برداری حداکثری از اظهارنامه مالیاتی است.
نتیجه‌گیری مدیریت نقدینگی استارتاپ‌ها
مدیریت نقدینگی استارتاپ‌ها مجموعه‌ای از روش‌ها و استراتژی‌های مالی است که باعث حفظ و ذخیره‌سازی منابع محدود کسب‌وکارها می‌شود. کسب‌وکارها از همان مراحل ابتدایی بلوغ خود بهتر است ورود و خروج پول نقد را ثبت کنند تا مدیریت نقدینگی برای آن‌ها راحت‌تر انجام شود. برای مدیریت پول نقد استارتاپ‌ها لازم نیست حتما فردی در تیم استارتاپی قبول مسئولیت کند بلکه می‌توان با برون‌سپاری و استخدام یک مدیر مالی باتجربه از مدیریت جریان‌های نقدی اطمینان حاصل کرد. مدیریت پول نقد در کسب‌وکارها با کنترل و بهینه‌سازی وجه نقد (نقدینگی) جریان‌های ورودی و خروجی را کنترل می‌کند. به کار بستن نکات مدیریتی که در این مقاله گفته شد به ردیابی و ارزیابی مدیریت مالی بهتر منجر می‌شود. برای راحتی بیشتر و ردیابی آسان‌تر می‌توان از نرم‌افزارهای مدیریتی و ابزارهای مالی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی استفاده کرد. کسب‌وکارها در شرایطی که ثبات اقتصادی وجود ندارد لازم است که با انعطاف‌پذیری در برابر تغییرات ناگهانی بازار و نوسانات ارزی برای تمام شرایط آماده باشند.
منبع:
- https://www.zeni.ai/blog/startup-cash-flow-management
- https://www.123financials.com/insights/startup-cash-flow-management/
