روش ارزش گذاری مقایسه ای (Comparables Method)، یکی از روش‌های کیفی است که برای تخمین ارزش کسب‌وکارهای نوپا که اطلاعات کافی برای ارزیابی آن‌ها وجود ندارد، استفاده می‌شود. تخمین ارزش استارتاپ به ویژه در مراحل اولیه رشد و بلوغ کار آسانی نیست زیرا اغلب این کسب‌وکارها پیش از درآمد هستند و به دلیل محدودیت در جریان نقدینگی، ارزشگذاری آن‌ها کمی چالش‌برانگیز است. راه‌های قابل اعتماد محدودی برای ارزش گذاری استارتاپ‌های پیش از درآمد وجود دارد یکی از آن‌ها، روش ارزشگذاری مقایسهای است.
روش مقایسهای، یک تکنیک ارزش گذاری است که ویژگی‌ها و معیارهای شرکت‌های کوچک خصوصی را با شرکت‌های مشابه مقایسه می‌کند. ارزش گذاری استارتاپ به روش مقایسه ای به گونه‌ای است که عملکرد مالی شرکت‌های مختلف را تجزیه و تحلیل می‌کند تا تعیین کند که کدام یک ممکن است بیش یا کم ارزش گذاری شده باشند. در این مقاله با این روش محبوب ارزشگذاری بیشتر آشنا خواهیم شد.
روش ارزش گذاری مقایسه ای چیست؟
روش ارزش گذاری مقایسه ای یک روش کیفی و چندگانه است که رویکردی بازاری برای ارزشگذاری کسب‌وکار اتخاذ کرده است. با استفاده از این روش، ارزشگذاران ارزش یک استارتاپ را از طریق مقایسه وضعیت استارتاپ‌های مشابه به دست می‌آورند. به عبارتی دیگر، این استراتژی با بررسی وضعیت شرکت‌های مشابه، ارزشگذاری استارتاپ فعلی را انجام می‌دهد.
استارتاپ انتخاب شده در روش مقایسهای می‌تواند جزئی از رهبران بازار، استارتاپ‌های دیگر از همتایان تجاری، تامین‌کنندگان، مشتریان و یا هر استارتاپ با مدل کسب‌وکاری مشابه که قابلیت مقایسه با استارتاپ فعلی را دارد، باشد.
به‌طورکلی روش‌های مختلفی برای ارزش گذاری استارتاپ‌های پیش از درآمد وجود دارد که شما با توجه به موقعیت و شرایط منحصر‌به‌فرد هر کسب‌وکار می‌توانید روش مناسب را انتخاب کنید.
معایب روش ارزش گذاری مقایسه ای چیست؟
رویکرد مقایسه‌پذیر در ارزش گذاری استارتاپ‌ها بر داده‌های عمومی شرکت‌های مشابه متکی است. و در همین راستا لازم است که داده‌های عمومی استارتاپ‌های مشابه افشا شده باشند. در صورتی که این معیارها درست برآورده نشوند، استفاده از روش مقایسه ای با اشکال مواجه می‌شود.
روش مقایسه ای برای کدام دسته از استارتاپ‌ها کاربرد دارد؟
ارزش گذاری استارتاپ به روش مقایسه ای برای کسب‌وکارهای زیادی از جمله موارد زیر کاربرد دارد:
- استارتاپ‌های در مراحل اولیه رشد
- استارتاپ‌های قبل از درآمد
- استارتاپ‌هایی با جریان نقدی آزاد منفی
- استارتاپ‌هایی با EBITDA منفی
ارزش گذاری استارتاپ‌ها در هر مرحله سنی (از مراحل اولیه گرفته تا شرکت‌های بالغ و سودآور) با روش مقایسهای امکان‌پذیر است. با این وجود از روش ارزشگذاری مقایسه ای بیشتر برای ارزشگذاری استارتاپ‌های در مراحل اولیه بلوغ استفاده می‌شود.
کدام موارد در روش ارزش گذاری مقایسه ای بررسی می‌شود؟
برای استفاده از روش ارزش گذاری مقایسهای، لازم است فهرستی از کسب‌وکارهای مشابه به دست آورده شود؛ هر چه این لیست طولانی‌تر باشد، بینش بهتر و دقیق‌تری از ارزش کسب‌وکار به دست خواهد آمد.
اطلاعات اولیه‌ای که برای تجزیه و تحلیل به روش مقایسهای احتیاج است عبارتند از:
- نام و نماد استارتاپ‌های مشابه
- آخرین ارزشگذاری استارتاپ‌های مشابه
- میزان درآمد سالانه سایر کسب‌وکارهای مشابه
- میزان درآمد قبل از بهره، مالیات، استهلاک (EBITDA)
همچنین مواردی مانند ارزش بازار و بدهی‌ها نیز هنگام محاسبه برای روش مقایسهای کاربرد دارند.
ضریب‌های قابل مقایسه رایج در بازار شامل موارد زیر هستند:
- قیمت به درآمد (P/E)
- ارزش سازمانی به فروش (EV/S)
- قیمت به جریان آزاد نقدینگی (P/FCF)
ارزشگذاران به وسیله رویکرد مقایسه‌پذیر در ارزشگذاری استارتاپ، تلاش می‌کنند تا از تمام اطلاعات موجود در بازار برای ارزش گذاری منصفانه‌تر کسب‌وکار استفاده کنند.
روش مقایسهای برای ارزش گذاری استارتاپ‌ها در مراحل اولیه / پیش از درآمد
از روش ارزش گذاری مقایسه ای برای استارتاپ‌هایی در مراحل اولیه بلوغ و آن‌هایی که جریان نقدی آزاد منفی دارند، استفاده می‌شود.اولین گام برای ارزشگذاری این کسب‌وکارها، به وجود آوردن یک تجزیه و تحلیل قابل مقایسه از استارتاپ‌ها مشابه با کسب‌وکار مورد نظر است.
روش مقایسهای با استفاده معیارهای مالی شرکت‌های مشابه مانند، ارزش سازمانی (EV)، درآمد دوازده ماهه (TTM) و درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک (EBITDA) ارزشگذاری را انجام می‌دهد.
مراحل انجام ارزش گذاری به روش مقایسهای برای استارتاپ‌ها در مراحل اولیه
ارزشگذاری به روش مقایسهای برای کسب‌وکارهای نوپا بر اساس مراحل زیر انجام می‌شود:
- تحقیقات بازار گسترده روی شرکت‌های قابل مقایسه
- به دنبال ارقام ارزش سازمانی (EV) برای به دست آوردن نسبت EV به درآمد هر شرکت (EV/Revenues یا EV/Sales)
- ساخت فهرست شرکت‌های قابل مقایسه شامل رقبای مستقیم، غیرمستقیم، خصوصی و دلتی
- ساخت میانگین وزنی از مضرب‌هایی که در مرحله اول جمع‌آوری شده
- ارزش گذاری با استفاده از میانگین وزنی برای ۳ تا ۵ سال آینده
نکته: بهتر است از روش مقایسهای برای یک سال استفاده نشود چرا که امکان منحرف کردن نتایج وجود دارد.
جمع‌بندی روش ارزش گذاری مقایسهای
در روش ارزش گذاری مقایسه ای از داده‌های بازار واقعی و قیمت‌هایی استفاده می‌شود که خریداران مایل به پرداخت و فروشندگان آماده دریافت آن بوده‌اند. اما گاهی اوقات یافتن اطلاعات لازم برای ارزش گذاری استارتاپ به روش مقایسه ای دشوار است، چرا که بسیاری از کسب‌وکارها به‌خصوص در اکوسیستم استارتاپی کشور ما ترجیح می‌دهند جزئیات داده‌های مالی خود را منتشر نکنند.
در چنین شرایطی، یکی از راه‌های ارزشگذاری استارتاپ نوپا یا فاقد درآمد، برون‌سپاری و سپردن به متخصصان این حوزه (ارزشگذاران استارتاپی) است. زیرا ارزش گذاری استارتاپ به همان اندازه که یک علم است، هنر نیز محسوب می‌شود. به همین دلیل برای ثبت درخواست ارزش گذاری استارتاپ خود به روش مقایسهای یا سایر روش‌های مشابه توسط ارزشگذاران باتجربه کلیک کنید.