در فضای پرابهام اکوسیستم استارتاپی کشور، داشتن پیش بینی مالی شاید بهترین راه نجات‌ کسب‌وکارها باشد. مدلسازی مالی با مشخص کردن راه‌های ثبات بخشیدن به وضعیت مالی کسب‌وکارها تا حد زیادی دستیابی به اهداف را برای آن‌ها تضمین می‌کند. می‌دانیم که آینده‌نگری شرط عقل است پس چه با کسب‌وکار کوچک و نوپایی طرف باشیم و چه استارتاپی بالغ‌تر، انجام پیش بینی مالی استارتاپ‌ها منطقی است. وضعیت مالی باثبات، تاثیر مستقیم روی موفقیت کسب‌وکارها دارد. درحقیقت همین‌که شما مشغول جست‌وجو و مطالعه در مورد مدل مالی کسب‌وکار هستید، نشان می‌دهد که یا به ضرورت وجود پیش بینی مالی در بیزنس خود پی برده‌اید و یا دغدغه دانستن بیشتر درمورد این موضوع را دارید. در هر دو صورت خوشحالیم که اینجا هستید و قرار است در مورد پیش بینی مالی برای کسب‌وکارها در این مقاله بیشتر بدانیم.

چرا به پیش بینی مالی برای کسب‌وکارها احتیاج داریم؟

پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای بودجه تقریبا در دستور کار تمام شرکت‌ها وجود دارد اما آن چیزی که پیش بینی مالی را برای استارتاپ‌ها مهم می‌کند، چیز دیگری است که در ادامه به آن می‌پردازیم:

وجود سناریوهای مختلف برای کسب‌وکار

با کمی کردن و روی کاغذ آوردن ایده‌ها و چشم‌اندازها می‌توانید سناریوهای مختلفی برای کسب‌وکار خود داشته باشید و راحت‌تر در مورد بودجه‌بندی و پیش‌بینی وضعیت‌های مالی تصمیم‌گیری کنید.

ارائه مدل کسب‌وکار برای سرمایه‌گذاران

هر سرمایه‌گذاری که برای جذب و افزایش سرمایه مدنظر دارید، تمایل دارند از نحوه خرج کردن پول و برنامه شما برای آینده اطلاع داشته باشند. بدون پیش بینی مالی شاید نتوانید از پس پاسخ دادن به تمام سوالات سرمایه‌گذاران بربیاید.

اطلاع‌رسانی به سهام‌داران

برای اطلاع‌رسانی به سهام‌دارن کسب‌وکار خود به پیش بینی مالی احتیاج دارید زیرا علاوه بر سهام‌دارن خود شما نیز احتیاج دارید مسیر پیش رو را روشن‌تر و شفاف‌تر مشاهده کنید.

تجزیه تحلیل صورت‌های مالی

در واقع با پیاده‌سازی فرضیه‌های پیش بینی مالی، پاسخی برای سوال «حالا در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد؟» خواهید داشت. با درنظر گرفتن بدترین سناریوی ممکن برای کسب‌وکار خود می‌توانید شرایط را بهتر دیده و برای یافتن راه چاره تلاش کنید.

انواع رویکردهای پیش بینی مالی

هنگامی که از پیش بینی مالی برای استارتاپ‌ها صحبت می‌شود، سوال اساسی این است که به چه اطلاعات زمینه‌ای برای مدلسازی احتیاج داریم؟ اعداد و ارقام مورد نیاز خود را از کجا پیدا کنیم؟ آیا لازم است که پیش‌بینی فروش انجام دهیم؟ سناریوهای بازاریابی محصول باید چگونه باشد و… برای پاسخ‌گویی به این قبیل سوال‌ها با توجه به نگاه شما به مسئله دو رویکرد وجود دارد:

• رویکرد بالا به پایین Top-Down Forecasting
• رویکرد پایین به بالا Bottom-Up Forecasting

این دو رویکرد دربرابر هم قرار نمی‌گیرند و تقریبا مکمل یکدیگر هستند. به‌منظور داشتن پیش بینی مالی معتبر و قابل قبول، توصیه به استفاده همزمان از هر دو رویکرد می‌شود.

رویکرد بالا به پایین Top-Down Forecasting

یکی از رویکردهایی که به‌وسیله آن می‌توان پیش بینی مالی را انجام داد، رویکرد بالا به پایین است. در این رویکرد ابتدا مارکت سایز بازار هدف آن کسب‌وکار را به‌دست می‌آوریم و سپس با درنظر گرفتن محدودیت‌های موجود به تعریف پیش بینی مالی براساس سهم بازاری که استارتاپ به‌دنبال دستیابی به آن است، پرداخته می‌شود. به‌عبارتِ‌دیگر در این رویکرد حرکت از سمت کلان ماجرا شروع می‌شود و به سمت عوامل خرد ادامه پیدا می‌کند. سه مدل زیر در شکل‌گیری رویکرد بالا به پایین نقش دارد:

• تام TAM به‌ معنی کل مارکت (Total Available Market)
• سام SAM به معنی قسمت دردسترس بازار (Serviceable Available Market)
• سم SOM به معنی بخش به‌دست آوردنی بازار (Serviceable Obtainable Market)

تام کل تقاضایی است که در بازار برای یک محصول یا خدمات وجود دارد؛ سام بخشی از تام است که به‌وسیله محصول یا خدمات ما هدف‌گذاری می‌شود و از لحاظ جغرافیایی قابل دسترسی است و سم قسمتی از سام است که استارتاپ شما توانایی رسیدن به آن را دارد. بالا به پایین رویکردی کلان است که تصویر بزرگ‌تر را مدنظر قرار می‌دهد اما مشکل آن، خوش‌بینی بیش از حد است درنتیجه یک رویکرد دیگر هم به وجود آمد.

رویکرد پایین به بالا Bottom-Up Forecasting

همان‌طور که در قسمت قبل اشاره شد، سم SOM آن قسمتی از بازار کل است که دسترسی به آن سخت است. در رویکرد پایین به بالا برخلاف رویکرد قبلی، فاندر قسمت کوچکی از مارکت را برای فروش انتخاب می‌کند و براساس سنجش میزان فروش با ارزش‌های اصلی کسب‌وکار به پیش بینی مدل مالی می‌پردازند.
رویکرد پایین به بالا، کم‌تر به عوامل خارجی و بیرونی وابسته است. ایرادی که ممکن است در رابطه با این رویکرد پیش بیاید این است که تمام پتانسیل کسب‌وکار شما را نشان ندهد و گزینه مناسبی برای ارائه به سرمایه‌گذار نباشد. راه چاره شاید استفاده همزمان و ترکیبی از دو روش بالا باشد. رویکرد بالا به پایین می‌تواند دورنمای طولانی‌مدت یک کسب‌وکار را نشان دهد و رویکرد پایین به بالا نمایان‌گر پیش بینی مالی کوتاه‌مدت یک استارتاپ باشد.

خروجی‌های پیش بینی مالی استارتاپ‌ها

باوجود تفاوت‌ نیاز و دیدگاه هر کسب‌وکار، فاندر یا سرمایه‌گذار استارتاپ‌ها منصفانه است که بگوییم هر مدل مالی ویژگی‌هایی مخصوص به خود دارد و درنتیجه فایل پیش بینی مالی آن منحصربه‌فرد است. به‌طورکلی یک مدل مالی خوب سه خروجی برای استارتاپ‌ها دارد:

• صورت‌های مالی Financial Statements
• پیش‌بینی جریان‌های نقدی Operational Cash Flow
• نمایی کلی از شاخص کلیدی عملکرد KPI Overview

پیش بینی مالی برای استارتاپ‌ها شامل سه مورد بالا است که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم.

صورت‌های مالی یا Financial Statements

صورت سود و زیان، صورت جریان‌های نقدی و هر آن چیزی که در این رابطه وجود داشته باشد، لازم است که در پیش بینی مالی استارتاپ‌ها آورده شود. این اطلاعات به صاحبان کسب‌وکارها کمک می‌کند آگاهانه‌تر تصمیم‌گیری کنند.

پیش‌بینی جریان‌های نقدی Operational Cash Flow

استارتاپ‌ها به‌خصوص در ابتدای فعالیت خود بیشتر به نشان دادن پتانسیل رشد احتیاج دارند اما مدیریت مالی روزانه و ثبت آن به داشتن جریان نقدی بلندمدت کمک می‌کند. از یک اکسل برای ثبت ورودی و خروجی نقدینگی استفاده می‌شود.

نمایی کلی از شاخص کلیدی عملکرد KPI Overview

KPI معیار مهمی برای صاحبان کسب‌وکارها و برای سرمایه‌گذاران به‌حساب می‌آید. بعضی از شاخص‌های کلیدی عملکرد مانند نرخ رشد، درآمد، حاشیه ناخالص یا سود که به‌طور مستقیم عملکرد فروش و سودسازی را نشان می‌دهند، در مدلسازی مالی اهمیت بیشتری دارند.
در اختیار داشتن فایل پیش بینی مالی استارتاپ‌ها به‌خصوص در هنگام مذاکره با سرمایه‌گذاران در حکم برگ برنده عمل می‌کند. پیش بینی مالی برای کسب‌وکارها موضوع مهمی است که به عنوان قلب کسب‌وکار با بررسی سناریوهای مختلف، بهترین راه ادامه حیات یک کسب‌وکار را پیدا می‌کند. درصورتی که به هرگونه کمک در زمینه انجام پیش بینی مالی برای استارتاپ‌ها احتیاج دارید، با تکمیل فرم و ثبت درخواست پیش بینی مالی منتظر تماس کارشناسان رتیبا بمانید.

منابع:

• https://www.ey.com/en_nl/finance-navigator/the-ultimate-guide-to-financial-modeling-for-startups
• https://www.wallstreetmojo.com/financial-modelling-for-startups/