Product Vision یا چشم انداز محصول برای استارتاپ‌ها در حکم چراغی است که به عنوان نقشه راه کسب‌وکارها عمل می‌کند و محصول نهایی را مطابق با نیاز بازار و سلیقه کاربران شکل می‌دهد. با چشم انداز قانع کننده محصول از افزودن ویژگی‌های گران قیمت و غیرضروری به محصول جلوگیری به عمل می‌آید. بنیان گذاران استارتاپ‌ها با کمک چشم انداز محصول همه تیم را روی هدفی مشخص متمرکز و برای رسیدن به آن تلاش می‌کنند. همان طور که واضح است تولید محصول مورد علاقه مشتریان به زمان و بررسی زیادی نیاز دارد. محصول مورد نظر هم از لحاظ قیمت و هم از لحاظ ویژگی‌های تاثیرگذار و ضروری نیازمند بررسی همه جانبه است. اغلب کسب‌وکارها به منظور متمرکز ماندن روی یک هدف مشترک اقدام به طراحی چشم انداز محصول می‌کنند که در بیشتر مواقع بیانیه‌ای آرمانی برای ایجاد محصول مورد نظر است. چشم انداز محصول برای استارتاپ‌ها نقشی حیاتی دارد و بعید است تیم بدون کمک گرفتن از آن به موفقیت برسد. برای آشنایی با اهمیت و نحوه تدوین Product Vision Statement مطالعه مقاله زیر را ادامه دهید.
چشم انداز محصول چیست؟
چشم انداز محصول یا بیانیه چشم انداز محصول ماهیت و ماموریت طولانی مدت یک محصول را نشان می‌دهد. چشم انداز محصول شامل هدف محصول، عوامل متمایز کننده، مزایای محصول و هر آنچه در رابطه با تولید محصول اهمیت دارد می‌شود. چشم انداز محصول که پس از انجام تحقیقات بازار انجام می‌شود تمام جنبه‌های استراتژی محصول از مشخصات کلی آن تا برنامه‌های بازاریابی را دربرمی‌گیرد.
از آنجایی که چشم انداز محصول ابزاری برای برقراری ارتباط، اعلام مسیر پیش بینی شده و نتیجه مورد انتظار است به نوعی راهنمای سرمایه گذاران و نیروهای دست اندر کار تولید یا توسعه یک محصول شامل بخش تولید، بخش توسعه، بخش اجرایی و بازاریابی محصول محسوب می‌شود. چشم انداز محصول یک برنامه طولانی مدت است و به شکلی طراحی می‌شود که بتواند برخی از سوالات مهم و اساسی را در فرآیند تولید محصول و آنچه قرار است به دست آید پاسخ دهد. سوالاتی از قبیل « هدف از تولید یک محصول چیست؟» یا «انتظار شرکت از آینده این محصول چیست؟»
بیانیه چشم انداز محصول گوگل چنین است: « فراهم کردن دسترسی به اطلاعات دنیا با یک کلیک».
چرا چشم انداز محصول مهم است؟
بدون چشم انداز محصول مناسب و واقع بینانه بعید است که توسعه محصول استارتاپ به نتیجه دلخواه برسد. توسعه محصول بدون راهنمای استراتژیک آن کار دشواری است. اعضای تیم بدون Product Vision درک درستی از منابع لازم برای شکل دادن به ایده خود ندارند. اولویت‌بندی مراحل مورد نیاز و در نظر گرفتن وضعیت بازار در رابطه با تولید یک محصول بدون چشم انداز متناسب با اهداف استارتاپ امکان‌پذیر نیست. اهمیت چشم انداز محصول برای کسب‌وکارها به شرح زیر است.
به وجود آوردن نقشه راه بهتر برای محصول
بهبود فرآیند تصمیم‌گیری استراتژیک
هماهنگی اعضای تیم و سهامداران
یکی از مهم‌ترین کارهای بنیان‌گذاران و کارآفرینان استارتاپی تهیه پیش‌نویس بیانیه چشم انداز محصول است که در واقع اولین قدم در مسیر پر چالش تولید محصول محسوب می‌شود.
چشم انداز محصول به کسب‌وکارها کمک می‌کند نقشه راه بهتری برای محصول ایجاد کند
در اختیار داشتن چشم انداز محصول به تیم استارتاپی موضع قدرتمندی می‌دهد که براساس آن می‌توانند فرآیند تولید محصول را از بالا به پایین هدایت کنند. چشم انداز محصول معمولا سطح بالا و کمی اغراق‌آمیز است اما اعضای تیم می‌توانند چشم‌انداز را به یک برنامه عملیاتی و راهنمای استراتژیک برای تولید محصول تبدیل کنند و سپس برنامه توسعه تاکتیکی تیم خود را تدوین کنند.
قدرت تصمیم‌گیری استراتژیک بنیان‌گذاران با چشم انداز محصول بهتر می‌شود
یکی از فواید طراحی بیانیه چشم انداز محصول این است که بنیان‌گذاران سریع‌تر و آسان‌تر به پیگیری ایده و ابتکاراتی ارزش دارند بپردازند. در نتیجه این اقدام توسعه محصول راحت‌تر انجام می‌شود. سند چشم انداز محصول نقش یک قطب‌نما را در کسب‌وکار ایفا می‌کند. به این صورت که هر زمان اعضای تیم در کار پیچیدگی یا مشکلی پیدا می‌کنند تصمیم‌گیری در مورد آن با مراجعه به چشم انداز محصول راحت‌تر می‌شود.
چشم انداز محصول می‌تواند اعضای تیم و سهامداران را هماهنگ کند
چشم انداز محصول با مشخص کردن مسیر و نقشه راه به تفکیک مسئولیت‌های اعضای تیم و شفاف‌سازی مسیر حرکت کمک می‌کند. شفاف‌سازی و مشخص بودن مسیر حرکت تیم به سهامداران خارجی کمک می‌کند تا با دید بهتری فعالیت بخش‌های مختلف استارتاپ مورد نظر را مورد بررسی قرار دهند. دید مشترک بین سهامدار و تیم استارتاپ ثمره استفاده موفق از چشم انداز محصول واقع بینانه است.
نحوه طراحی و به وجود آوردن بیانیه چشم انداز محصول
اولین قدم در طراحی چشم انداز محصول مشخص کردن انگیزه از تولید است. کارآفرینان معمولا محصولاتی با اهداف بلند مدت به وجود می‌آورند. به همین دلیل آشنایی با دلایل و انگیزه‌های پشت این محصولات به تیم استارتاپی و سرمایه‌گذران در درک بهتر ماجرا کمک‌کننده است. پاسخ دادن به سوالات زیر در مشخص شدن انگیزه‌ها موثر است.
هدف از ایجاد این محصول چیست؟
تاثیرگذاری این محصول بر آینده چگونه است؟
چه چیزی شما را در رابطه با محصول هیجان‌زده می‌کند؟
محصول چگونه زندگی مشتریان هدف را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
تیم استارتاپی امیدوار است با دستیابی به این محصول چه چیزی به دست آورد؟
برای تدوین سند چشم انداز محصول می‌توان از چارچوب‌های شناخته شده موجود استفاده کرد. جنبه‌های مختلف تولید و عرضه محصول باید در این سند گنجانده شود. به همین دلیل تعیین گروه هدف (مشتریان هدف) نوع نیاز برطرف شده، طریقه توسعه محصول، اهداف کسب‌وکار و نحوه بسط محصول در Product Vision Statement ذکر می‌شود.
سخن پایانی در مورد بیانیه چشم انداز محصول استارتاپ‌ها
چشم انداز محصول به طور کلی بر به دست آوردن نتیجه نهایی دلخواه تمرکز کرده است. بیانیه چشم انداز محصول معمولا تصویری خارج از چارچوب و آمال گونه ارائه می‌کند که حلقه اتصال میان چشم انداز شرکت و استراتژی محصول است. با طراحی سند چشم انداز محصول دید خوبی نسبت به جایگاه آینده شرکت به دست می‌آید. با چشم انداز محصول برای استارتاپ‌ها آینده یک محصول و مسیر دسترسی به آن تصویر می‌شود و دید خوبی از چگونگی انجام کارها برای تیم استارتاپی به دست می‌آید. برای درک بهتر اهمیت چشم انداز محصول باید کارکردهای آن را در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی‌های لازم بررسی کرد. از اهمیت تدوین چشم انداز محصول همین بس که این بیانیه در واقع مشخص می‌کند که گروع تولید بر چه ویژگی از محصول یا خدمات استارتاپ باید متمرکز شود و همچنین بازار هدف برای محصول مورد نظر را تعیین می‌کند. با توجه به همه چیزهایی که گفته شد می‌توانیم نتیجه بگیریم که یک کسب‌وکار بدون چشم انداز محصول برای به موفقیت رسیدن با چالش مواجه می‌شود.
