قبل از هر چیزی لازم است بدانیم کم ارزش گذاری به چه معناست؟ به طور کلی زمانی که چیزی پایینتر از قیمت واقعی خود به فروش برسد، میگوییم آن چیز کم ارزش گذاری شده است. حال این اتفاق ممکن در مورد سهام یک شرکت یا اوراق قرضه یا هنگام فروش یک شرکت و یا حتی بازار بورس باشد. در دنیای امروز، استارتاپها هم از این قاعده مستثنی نیستند و پدیده کم ارزش گذاری استارتاپها هم میتواند اتفاق بیفتد.
بیش ارزشگذاری و کم ارزش گذاری دو روی یک سکه هستند و هر دو حیات استارتاپها را با خطر مواجه میکنند. هر استارتاپی یک ارزش ذاتی دارد و اگر پروسه ارزش گذاری به صورت منصفانه انجام نشود، ممکن است پدیده بیش یا کم ارزش گذاری اتفاق بیفتد. برای فهمیدن این موضوع که آیا استارتاپ کمتر از ارزش واقعی خود ارزشگذاری شده یا نه، باید بدانیم که ارزشگذاری درست و منصفانه چیست؟
چه زمانی با استارتاپ کم ارزش گذاری شده مواجه میشویم؟
به فرآیندی که طی آن ارزش واقعی و ذاتی یک استارتاپ به درستی تخمین زده میشود، ارزشگذاری میگویند. ارزشگذاری استارتاپها با توجه به نیاز و شرایط منحصر به فرد آن کسبوکار، از طریق روشهای مختلفی انجام میشود. اطلاعاتی مانند سود و زیانهای اولیه، میزان درآمد، داراییهای مشهود و نامشهود و پیشبینی درآمد سالهای آتی، برای انجام ارزشگذاری لازم و ضروری است. حتی اگر استارتاپی فاقد این اطلاعات زمینهای باشد، به عنوان کسبوکاری نوپا ارزشگذاری میشود اما تقریبا انجام ارزشگذاری برای استارتاپها نتایج مثبت دارد.
استارتاپها به دلایل مختلفی از خدمات ارزش گذاری استفاده میکنند. گاهی ممکن است سرمایه گذار خطرپذیری که قصد سرمایهگذاری رو استارتاپ را دارد، درخواست ارزش گذاری را ثبت کرده باشد گاهی به دلایل دیگر این کار انجام شود.دلیل هر چه که باشد، اگر ارزش تخمین زده شده برای کسبوکار، با واقعیت تطابق نداشته باشد و کمتر از ارزش واقعی آن دارایی باشد، استارتاپ کم ارزش گذاری شده است.
آیا سهام کم ارزش خوب است؟
پاسخ این سوال بستگی به زاویه دید افراد درگیر در ماجرا دارد. اگر شما مالک یک کسبوکار هستید، کم ارزش گذاری سهام برای شما خبر بسیار بدی است زیرا در ازای دریافت سرمایه کمتر باید سهام بیشتری به فروش برسانید اما از دید یک سرمایهگذار، خریداری سهام کم ارزش، یکی از راههای موفقیت در کسبوکار است.
اما داستان استارتاپها کمی متفاوتتر است. سهام کم ارزش گذاری شده نه برای بنیانگذاران مفید است نه برای سرمایهگذاران. این درست است که اگر کم ارزش گذاری اتفاق بیفتد، سرمایهگذار میتواند در ازای نقدینگی کمتر سهام بیشتر به دست بیاورد اما از آن جایی که ارتباط سرمایهگذار و سرمایهپذیر یک ارتباط دو طرفه است و آنها به صورت مستقیم روی عملکرد یکدیگر تاثیر میگذارند، پس این ارزش کم به نفع هیچکس نیست.
استارتاپ در چه صورتی کم ارزش گذاری میشود؟
پارامترهای زیادی در رابطه با کم ارزش گذاری یک استارتاپ وجود دارد. استارتاپها به دلایل مختلفی میتوانند کم ارزش گذاری شوند. برای مثال اگر؛
- بازده اوراق قرضه Bond yield اگر کمتر از ۱ باشد.
- نسبت سود به فروش Profit-to-sales ratio (P/S) کمتر از میانگین بازار باشد.
- نسبت قیمت به ارزش دفتری Price-to-book ratio (P/B) اگر کمتر از ۱ باشد.
- نسبت قیمت به درآمد Price-to-earnings ratio (P/E) کمتر از میانگین بازار باشد.
- نسبت بازده حقوق صاحبان سهام Return on equity ratio (ROE) اگر بالاتر از میانگین باشد.
دور از تصور نیست که در محیط آشفته امروزی و در اثر ارزشگذاری نامناسب، استارتاپ ارزشی پایینتر از ارزش واقعی خود به دست بیاورد.
چه دلایلی در رابطه با کم ارزش گذاری استارتاپها وجود دارد؟
ارزش گذاری نامناسب و دور از ذهن از استارتاپها به دلایل مختلفی میتوانند کم ارزش گذاری شوند. دلایلی از قبیل؛
- عدم وجود تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار
- عدم وجود اطلاعات کافی از دلایل ارزشگذاری
- دیدگاه و نحوه معامله سنتی برخی از سرمایهگذاران خطرپذیر
دریافت ارزشگذاری نامناسب برای استارتاپها دور از ذهن نیست. مانند هر بازار دیگری، زمانی که تعادلها رعایت نشود، کسبوکارها به راحتی از مسیر اصلی و منصفانه خود فاصله میگیرند و دچار بیش یا کم ارزش گذاری میشوند.
معایب کم ارزش گذاری استارتاپ ها کدام است؟
ممکن است هدف سرمایه گذاران از کم ارزش گذاری، کسب سهام بیشتر در ازای تزریق سرمایه کمتر باشد اما در نهایت استارتاپ کم ارزش گذاری شده، برای هیچکس سودمند نیست و کم بودن سرمایه باعث میشود کسبوکار بودجه کافی برای رشد و توسعه خود نداشته باشد. استارتاپی که نتواند به رشد برسد، با یک استارتاپ شکستخورده تفاوت چندانی ندارد.
به طور خلاصه مشکلات کم ارزش گذاری استارتاپها عبارتند از:
- عدم توانایی رشد
- کاهش انگیزه فاندر و بنیانگذاران
- ناتوانی در جذب سرمایه دورههای بعدی
- عدم توانایی تیم استارتاپی در تحقق اهداف از پیش تعیین شده
شاید این سوال برای شما پیش بیاید که چگونه کم ارزش گذاری باعث کاهش انگیزه بنیان گذاران میشود. در واقع هنگامی که سهام استارتاپ با ارزش واقعی و منصفانه خود معامله نشود، بنیانگذاران برای جذب سرمایه مجبور به رقیق کردن سهام خود و اختصاص سهام بیشتری میشوند. جذب سرمایه هم برای بیشتر استارتاپها قرار نیست یک بار اتفاق بیفتد. به مرور و با جذب سرمایههای بعدی، سهام ناچیزی برای استارتاپ باقی میماند و بنیانگذاران دیگر انگیزه کافی برای پیشبرد اهداف کسبوکار خود ندارند. و این درنهایت به ضرر خود سرمایهگذاران نیز تمام میشود زیرا نفع آنها در ارزشمند ماندن سهام استارتاپ است.
ارزش گذاری استارتاپها در عین اینکه فایدههای زیادی دارد، ممکن است آسیبزننده و چالشبرانگیز هم بشود. ارزشگذاری اصولی و منصفانه باید توسط کارشناسی حرفهای و با سابقه در زمینه ارزشگذاری انجام شود. کارشناسانان رتیبا به پشتوانه سالها تجربهای که در این زمینه داشتند، آماده ارائه خدمات ارزشگذاری برای استارتاپها و کسبوکارهای نوپا هستند. برای جلوگیری از کم ارزش گذاری استارتاپها و قدم گذاشتن در مسیر رشد و توسعه، ارزش گذاری استارتاپ خود را به افراد متخصص بسپارید.
منبع:
https://www.investopedia.com/terms/u/undervalued.asp
4 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
چجوری میتونیم بفهمیم استارتاپ مون کم ارزش گذاری شده؟
کافیست نتایج به دست امده ارزش گذاریتون رو با توجه به وضعیت اکوسیستم اعتبار سنجی کنید.
ارزش گذاری اصولی معضل امروزی کسب و کارهاست.
بله، دقیقا همین طور است.