انتخاب مدل درآمدی به استارتاپ‌ها کمک می‌کند که از همان ابتدای مسیر مشخص شود که از چه راهی قرار است کسب درآمد کنند. هدف کلی تقریبا تمام کسب‌وکارها این است که در زمینه عرضه محصول یا خدمات خود به درآمدزایی برسند پس انتخاب مدل درآمدی برای آن‌ها می‌تواند به یکی از مهم‌ترین چالش‌های بنیان‌گذاران تبدیل شود. به‌عبارت ساده نحوه فروش محصول یا خدمت و نحوه قیمت‌گذاری آن‌ها برای استارتاپ‌ها اهمیت دارد زیرا مدل درآمدی است که زیربنای اصلی یک کسب‌وکار را تشکیل داده و مسیر دستیابی به رشد و موفقیت را هموار می‌سازد. با تکیه بر مدل درآمدی است که کسب‌وکارها تمرکز خود را روی دستیابی به اهداف گذاشته و با تقویت استراتژی مارکتینگ و جذب و افزایش سرمایه رو‌به‌جلو حرکت می‌کنند. ازآنجایی‌که مدل درآمدی اشتباه یا اجرای اشتباه آن می‌تواند یکی از دلایل شکست استارتاپ‌ها باشد، در این مقاله به توضیح معروف‌ترین مدل درآمدی کسب‌وکارها پرداخته‌ایم.
انواع مدل درآمدی استارتاپ‌ها
فارغ از کیفیت محصول یا خدمات ارائه شده، هدف نهایی استارتاپ‌ها دسترسی به درآمد ثابت و پیدا کردن مشتریان وفادار است. استارتاپ‌ها برای دستیابی به اهداف و روشن شدن مسیر حرکت به مدل درآمدی نیاز دارند. هرچند تنوع این مدل‌ها انتخاب را برای کسب‌وکارها دشوار می‌کند اما با مطالعه معایب و مزایای هر روش انتخاب به‌نسبت آسان‌تر خواهد شد.
مدل درآمدی تبلیغات Advertising
در این روش کسب‌وکار بستری برای دیگر شرکت‌ها فراهم می‌کند تا بااستفاده از آن بتوانند به تبلیغ کالا یا خدمات خود بپردازند.
مزایا و معایب مدل تبلیغات
اجرای نسبتا آسان و سودساز بودن از مزایای استفاده از مدل درآمدی تبلیغات است اما دربرابر برای انجام این مدل به مخاطبان زیادی احتیاج دارید. این روزها مردم خیلی از تبلیغات استقبال نمی‌کنند و ممکن است باعث از دست دادن مخاطبان اولیه کسب‌وکار شود.
مدل درآمد مشارکتی Affiliate Revenue Model
مدل درآمدی مشارکتی یا همکاری در فروش یکی از محبوب‌ترین مدل‌های درآمدی است که از طریق ترغیب افراد یا برندها به پرموت کردن یک کسب‌وکار انجام می‌شود. به‌عبارت دیگر در این روش کسب‌وکارهای دیگر در نقش واسطه عمل می‌کنند و به‌واسطه لینک‌سازی در پلتفروم آن‌ها، هنگامی که کاربر خریدی انجام می‌دهد، مستقیم به محصول یا خدمات استارتاپ مبدا وصل می‌شود و کمیسیونی به شرکت واسطه پرداخت می‌شود.
مزایا و معایب مدل درآمد مشارکتی
ازآنجایی‌که این مدل درآمدی مبتنی بر کمیسیون است، تقریبا هزینه اولیه‌ای ندارد و این روش به‌نسبت روش قبلی سود بیشتری دارد. مزایای این مدل درآمدی آن است که می‌تواند به اندازه محصول، صعنت و مخاطبان محدود شود.
مدل درآمدی براساس کمیسیون Commission revenue model
در این مدل درآمدی کسب‌وکار شما به‌عنوان واسطه‌ای بین ارائه‌دهنده خدمت و مشتری ایفای نقش کرده و براساس میزان فروش، کمیسیونی دریافت می‌کند. کمیسیون دریافتی می‌تواند براساس هر تراکنش باشد یا به‌صورت درصدی از ارزش کل خرید حساب شود.
مزایا و معایب مدل درآمدی براساس کمیسیون
درصورتی که استارتاپ شبکه گسترده‌ای از مخاطبین داشته باشد، استفاده از این مدل درآمدی موثر بسیار موثر است. هرچند استفاده از این روش نیازمند نتورک خوب و دسترسی به طیف وسیعی از مخاطبان است.
مدل درآمدی پرداخت در ازای هربار استفاده Pay per use revenue model
در این روش درآمدی، استارتاپ دسترسی نامحدود به مشتریان خود می‌دهد و آن‌ها صرفا برای آنچه استفاده می‌کنند، هزینه پرداخت می‌کنند.
مزایا و معایب مدل درآمدی پرداخت در ازای هربار استفاده
مزایای این مدل درآمدی در جذب مشتریان جدید و عدم ایجاد تعهد برای آنان است اما درعین‌حال حفظ مشتریان در این روش و پیش‌بینی درآمد نیز دشوارتر است.
مدل درآمدی اشتراکی Subscription revenue model
مدل درآمدی فروش اشتراک، هزینه سرویس یا محصول را در یک بازه زمانی خاص مثلا ماهانه یا سالانه دریافت می‌کند و جریان ثابت درآمدی می‌سازد. شبکه نتفلیکس Netflix از این مدل درآمدی استفاده می‌کند.
مزایا و معایب مدل درآمدی فروش اشتراک
درآمد ثابت و مکرر مهم‌ترین دستاورد این روش است اما درعین‌حال هزینه اشتراک عموما ناچیز است و درصورتی که مقیاس مشتریان کسب‌وکار وسیع نباشد، نمی‌توان به درآمد حاصل از آن خیلی امیدوار بود.
مدل درآمدی مبتنی بر معامله Transactional sales revenue model
مدل درآمدی معاملاتی یکی از مستقیم‌ترین راه‌ها برای کسب درآمد است که در آن مشتری با پرداخت مستقیم به‌صورت آنلاین یا حضوری خرید محصول یا خدمات را انجام می‌دهد.
مزایا و معایب مدل درآمدی معاملاتی
روش مبتنی بر معامله، برای طیف وسیعی از استارتاپ‌ها کاربرد دارد و به‌دلیل سادگی استفاده برای مشتریان نیز محبوب است. به‌اضافه اینکه فروش حضوری و مستقیم فرصتی برای تعامل با مشتری و شناخت پیدا کردن از نیاز آن‌ها در اختیار کسب‌وکارها قرار می‌دهد. درعین‌حال سادگی و محبوبیت این مدل درآمدی باعث رقابتی شدن شدید آن نیز می‌شود و جایی که رقابت شدید باشد، کسب‌وکارها مجبور به ارائه قیمت رقابتی هستند و همین امر باعث کاهش درآمد آن‌ها و گاهی شکست کسب‌وکار می‌شود.
مدل درآمدی فریمیوم Freemium revenue model
در مدل درآمدی فریمیوم یک سرویس پایه رایگان ارائه می‌شود و کاربران درصورت تمایل به‌استفاده از نسخه ارتقا یافته هزینه پرداخت می‌کنند. اسپاتیفای Spotify از این طریق کسب درآمد می‌کند.
مزایا و معایب مدل درآمدی فریمیوم
جذب کاربر به‌صورت رایگان و سپس تلاش برای تبدیل آن‌ها به کاربر ویژه آسان‌تر از جذب کاربر با پرداخت مستقیم است. هرچند برای این کار به زمان و هزینه زیادی نیاز است و ممکن است تعداد زیادی از کاربران هیچوقت به کاربر ویژه تبدیل نشوند.
مدل درآمدی حق فرانشیز Franchising revenue model
البته حق فرانشیز خیلی با مدل درآمدی استارتاپ‌ها همخوانی ندارد اما به عنوان صاحب یک کسب‌وکار نوپا می‌توان به جای شروع از صفر، حق امتیاز راه‌اندازی یک کسب‌وکار را خریداری کرده و آن را مانند کسب‌وکار خود اداره کند.
مزایا و معایب مدل درآمدی حق فرانشیز
مزیت این مدل به استفاده از یک برند شناخته شده است که جذب مشتری را آسان‌تر می‌کند اما درعین‌حال حیات کسب‌وکار شما وابسته به برند اصلی است و آزادی عمل چندانی برای کسب‌وکارها وجود ندارد.
مدل درآمدی براساس صدور مجوز Licensing
درآمد کسب‌وکار در این روش از اجازه‌ای که به افراد و شرکت‌ها برای استفاده از محصولات یا خدمات خود می‌دهند، حاصل می‌شود. صنعت موسیقی براساس این مدل درآمدی استوار است.
مزایا و معایب مدل درآمدی مجوز محور
ثبات و درآمد بالا از مزایای استفاده از این مدل درآمدی است درحالی‌که لازمه رسیدن به این سطح ارائه محصول یا خدمات باکیفیت است. استارتاپ‌های زیادی برای رسیدن به این مرحله تلاش می‌کنند.
پاسخ روشن و شفافی برای سوال کدام مدل درآمدی مناسب استارتاپ من است، وجود ندارد. انتخاب مدل درآمدی استارتاپ‌ها یکی از چالشی‌ترین تصمیماتی است که بنیان‌گذاران مجبور به گرفتن آن می‌شوند. اگر در فکر راه‌اندازی کسب‌وکاری هستید، شاید زمان آن رسیده که تحقیقات بیشتری انجام دهید و مدل درآمدی استارتاپ و کسب‌وکار نوپای خود را براساس اهداف انتخاب کنید. اگر برای کسب‌وکار خود احتیاج به مشاوره مالی دارید، کارشناسان امور مالی رتیبا آماده کمک به شما هستند؛ با ثبت درخواست مشاوره خود، منتظر تماس کارشناسان بمانید.
